bu vuruşu niyə cəsurluq, qəhrəmanlıq və milli birlik rəmzinə çevirə bilmirik? Tarixdə baş vermiş istənilən hadisənin yaddaşlarda öz konkret adı, obrazı və dəqiq simvolları olur. Bu mənada 20 Yanvar faciəsinin şahidi və iştirakçısı olmuş insanların şüurunda o hadisələr təkcə sovet ordusunun Bakıya amansız basqını, cəza dəstələrinin silahsız insanları gülləbaran etməsi, gecənin bağrını yaran yaylım atəşləri və tank tırtıllarının qorxunc səsi ilə yadda qalmayıb.

 Rusiyanın son münaqişələrdəki fitnəkar rolunu dünyaya necə anladır? Moskvanın Vnukovo hava limanında  təyyarənin Bakıya uçması rəsmi şəxslərin ləngiməsi səbəbindən 2-3 saat təxirə salınmışdı. Küçəyə çıxmaq mümkün deyildi, çünki dekabr şaxtası adamın iliyinə işləyirdi. Yaxşısı aeroportun kafesində çaydan-kofedən isti bir şey içib qızınmaq idi. Mənim soyuqdan büzüşdüyümü görən dövlət müşaviri, rəhmətlik Vəfa Quluzadə ikinci mərtəbəyə qalxıb çay içməyi təklif etdi.

Onun cəbhə bölgəsindən verdiyi canlı reportajlara hamı həyəcanla baxırdı, adamlar nəfəs dərmədən, bir sözünü belə buraxmadan onu dinləyirdilər. Çingizin əlində mikrofon kamera önünə çıxması ilə ekranlarda və tamaşaçı şüurunda, sanki hər şey dəyişirdi: ütülü xəbərlərin yaratdığı yalançı təsəvvürlər əriyir, illüziyalar sona yetir, rənglər öz halına qayıdır, göz önündə hadisə yerinin real mənzərəsi canlanırdı. Çünki reportyor Çingiz Mustafayev heç nəyi artırıb-əksiltmirdi, gördüklərinə şahidlik edir, ölkənin və millətin taleyi üçün önəmli olan sərt həqiqətləri deyirdi.

1919-cu ilin soyuq payızında Kaliforniya ştatının sakinləri ölkənin 28-ci prezidenti, Biririnci dünya müharıbəsinə son qoymaq səylərinə görə yenicə Nobel sülh mükafatı almış Vudro Vilsonla görüşə toplaşmışdılar. Ölkəsini iki il əvvəl Avropadakı savaşa qatmış V.Vilson konqresə göndərdiyi məşhur “bütün müharibələrə son qoymaq üçün müharibəyə başlamağa» dair çağırışından və həmin çağırışın verdiyi nəticələrdən danışırdı.

Bir ölkədə yaltaqlığın qazancı dürüstlüyün qazancından artıq olarsa, həmin ölkə batar. Şarl Lui Monteskyö Yurdu bürümüş qabalıq, yaltaqlıq, Yüksəliş varsa, səbəb alçaqlıq!! Hüseyn Cavid “Yaltaq” sözünü oxuyan kimi, təbii ki, dərhal xəyalınıza tanıdığınız, ekranlarda gördüyünüz yaltaq sifətlər gələcək. Gözünüzün önündən öz işinin xatiri üçün alçalaraq yalan danışan, kiminsə şəninə təmənnalı təriflər deyən, utanmadan həqiqəti təhrif edən, xüsusən vəzifəli şəxslərin xoşuna gəlmək üçün dəridən-qabıqdan çıxan bir xeyli yaltaq adam gəlib keçəcək.

Bu yol təpərsiz cəmiyyəti hara qədər apara bilər? Rusların məşhur “Arqumentı i faktı” qəzetində Çin əhalisinin kökəlməyə meyillənməsi və bunun mümkün fəsadları ilə bağlı bu yaxınlarda oxuduğum məqalə məni bir az təəccübləndirdi. Düşünə bilərsiz ki, əvvəla, Çin kimi inkişaf etmiş bir ölkənin hər şeydə, o cümlədən qidalanmaqda (bizlərdən fərqli olaraq) ölçü gözləyən ağıllı, bacarıqlı və daim hərəkətdə olan insanlarını heç cür kök təsəvvür etmək olmur.

və ya doğrudanmı, orfoqrafiya “islahatı” dilimizi edam kötüyünə aparır? Təbiətdə köklü-köməcli nəhəng ağaclar da olur, kökü üzdə qalmış cılız kol-kos da. Bir az bərk külək qalxan kimi həmin kol-kosu dibindən qoparıb ora-bura çırpa-çırpa sovurub aparır, köklü ağaca isə heç fırtınanın da gücü çatmır. Neçə vaxtdır ki, Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydalarının yeni layihəsi ilə bağlı cəmiyyətdə yaşanan həyəcanlar, mediadakı müzakirələr nədənsə, gözümün qabağına bu ağac-kol mənzərəsini gətirir.