Üç pərdəli sənədli povest (Adil İskəndərovun öz tələbəsi, teatr və kino rejissoru Rövşən Almuradlıya 1975-1976-cı illərdə «Sənətkar və zaman» mövzusunda düşüncələr üstündə danışdığı xatirələr əsasında)[2] * Avansəhnə   — Mənim vicdanım da, qəlbim də qandır! Dünya qan üstündə bir xanimandır!.. Vəzir yaltaqcasına şaha baş əydi, onun şəninə tərif demək üçün sifətinə şirinlik verib əllərini göyə qaldırdı. Rejissorun yuxusuzluqdan şişmiş göz qapaqları aralandı. Vəzir bunu sezdi, qolları yanına düşdü, amma üzünün ifadəsi dəyişmədi.

“Belə bir fikir var ki, jurnalisti klassik yazıçıdan fərqləndirən əsas məqamlardan biri onun faktlarla işləmək vərdişinin bədii təxəyyülü üstələməsi, təsvirlərinin canlı deyil, qəzet üslubundan irəli gələn quruluğudur”. Bu cümlə Arif Əliyevin ilk publisistik romanını oxuduqdan sonra yazdığım yazıdandır. Üstündən beş ildən artıq vaxt keçib. Bu dəfə Arifin üçüncü bədii-publisistik əsəri qarşımdadır. Təxminən bir ay əvvəl heç nə olmamış kimi dedi ki, “Elçin, bir povest də yazmışam. Gör bir necədi?”.

“7 oğul istərəm” Amerikada Xəyyam Mirzəzadəni ağladıb  “7 oğul istərəm” filminə baxanda həmişə  rəhmətlik Həsən Məmmədovla son görüşümüzü xatırlayıram. Çox söhbət elədik, onun portretini işləyirdim. Söhbətimizin sonunda içimdə qalan, dilə gətirmək istədiyim, amma gətirə bilmədiyim bir sualı gözlərimdən oxuyurmuş kimi eynilə filmdə Bəxtiyarın pilləkəndə oturub düşündüyü kadrda olduğu fason xəyala dalıb dedi:“Birdən məndən soruşarsınız ki, yaratdığınız obrazlar bu günün reallığı ilə ayaqlaşmır, deməli, əslində bu gün üçün heç nə etməmisinz. Məsələn, elə Bəxtiyar obrazı artıq bizdən deyil?

İndicə sovet dövrünün ən məşhurlarından biri olan “Əsgər atası” filminin “tənək” adlanan bir parçasına baxdım. Çox təsirli səhnədir. Qoca gürcü darmadağın edilmiş Berlin ətrafında möcüzə nəticəsində salamat qalmış kiçik bir üzümlüyə rast gəlir və tənəklərin arası ilə gəzərək laxlamış dirəkləri bərkidir, kövrəlmiş halda onlarla insan imişlər kimi danışır, amma gürcü dilində, çünki bu uzaq torpaqlarda özünə doğma bir varlıqla qarşılaşmışdı və onun ana dilində dediklərini yalnız o, anlaya bilərdi.

— Ne harika yer burası! Nereden buldun bu Datça’yı? — “Elimle koymuş gibi buldum.” Can Yücel Mən Arif və Elçinlə Datçanın darısqal daş küçələrindən keçib birmərtəbəli daş evlərin arası ilə addımlayıram. Bağçalardan küçəyə rəngarəng çiçəklər boylanır. Beqonya, sardunya və melissanın qoxuları bihuş edir insanı. Dostlarıma tərəf dönüb:”Sizcə Datçaya hansı mövsümdə gəlmək lazımdır”,- deyə sual edirəm. Hər zamankı təmkini ilə Arifin cavabı lakonikdir:”Buralar hər zaman cənnətdir”.