Xarici ölkəyə işlə bağlı ezamiyyətə getmək çox rahatdır. İki-üç günlük bu “atüstü” səfərlərdə hər şey əvvəlcədən hazır olur – oteldəki yerin ayrılır, səni hava limanında qarşılayırlar, hətta axşam yeməyi üçün də düşünməyə ehtiyac qalmır. Fərdi olaraq yola çıxanda isə sıravi turistsən, qalacağın yerdən tutmuş gedəcəyin yerlərə, görəcəyin məkanlara qədər hər şeyi özün planlamalısan. Bu da asan iş deyil, kompyuterin başında oturub uzun-uzadı araşdırma aparmağı tələb edir. Mayın əvvəlində çantamızı toplayıb Almaniya-Avstriya səyahətinə çıxdıq.

“Telefonnaya” köhnə Bakının ən mərkəzi küçələrindən deyildi. Adından da göründüyü kimi küçənin “telefonla” bağlılığı var. Bizim Bakımızda oranın adı “28 Aprel küçəsi” adlanırdı. XX əsrin əvvəllərində “Telefonnaya” Bakının kənar məhəllələrindəndi. O dövrdə telefon nadir bir şey olduğundan ona belə bir adın verilməsi təəccüblü deyil. Bəzi qaynaqlar 1887-ci ildə şəhərdə ilk telefon köşkünün məhz burada qoyulduğunu desələr də “Telefonnaya”nın tarixi bir az fərqlidir… Sovetin son illərində evində Manaf Süleymanovun “Eşitdiklərim, oxuduqlarım, gördüklərim” (Bakı, Azərnəşr, 1987.

Sənə təcavüz edir, ona aşıq olursan. Səni döyür, zorakılıq edir, ondan xoşlanırsan. Evini soyur, yağmalayır, ona bənd olursan. Səni sürgünlərdə çürüdən diktator ölür, hönkür-hönkür ağlayırsan. Bu durumda ciddi psixoloji problemin vardır demək ki. Bunun da adı Stokholm sindromudur, keçmiş olsun. Psixoloji travma yaşayan qurbanın ona şiddət, aqressiya, zorakılıq edənə olan sevgi və duyğu bağlılığına Stokholm sindromu deyilir.

Ninnigi Dağlar Tanrısıdır, iki qızı varmış. Günəş Tanrısı bu qızlardan birini öz nəvəsinə almaq istəyir. Ninnigi düşünür ki, əgər adı Yüksək Qaya olan böyük qızını versə, onların nəsli qaya kimi möhkəm və uzunömürlü, Çiçəkləyən adlı kiçik qızını isə versə uşaqlarının ömrü çiçək kimi gözəl, amma qısa olacaq. Və Ninnigi kiçik qızını Günəş Tanrısının nəvəsilə evləndirir. Yapon İmperatorlarının nəsli də məhz bu izdivacdan başlayır. Yaponlar hər bahar Sakura ağacının çiçəklərinin əsrarəngiz gözəlliyinin seyrinə çıxırlar.

Kino tarixinin rasizm haqda çəkilmiş ən parlaq filmlərindən birində — “Azad olunmuş Canqo”da kiçik bir səhnə var. Qventin Tarantino murdar yaramazlardan ibarət qrupun bir şəkli gözdən keçirdiklərini göstərir. Diqqətlə baxanda şəkildə Parfenonu görürük. Tarantino seyrçisini bu möhtəşəm antik memarlıq əsərinin qullar tərəfindən inşa edildiyinə diqqət çəkir… * * * Fərqli düşüncə tərzi olan bir dostum var, hər dəfə yeni məqaləyə başladığımı hiss edib “Bu dəfəki mövzu nədir?” deyə soruşur.

Şüvəlandan Fatmayıya gedirik. Oktyabr ayının son bazar günüdür. Bakı kəndlərində ən gözəl vaxtdır. Günəşin hənirtisi xeyli azalıb, payızdır, bağlar boşalıb, bir azdan yağışlar basacaq hər yanı. Yolboyu mənzərə saralmış seyrək otlardan, bozarmış torpaq və Günəşi əsir alan adda-budda buludlardan ibarətdir. Maşın sürətini artırdıqca rüzgarın səsi hürkütücü olur.

“O, Əfqanıstanda hərbi konvoyda viski içən pleyboya bənzəmirdi”… Oxuduğunuz bu cümləni dilimizə tərcümə edib sonrakına keçəcəkdim ki, dayandım. Cümləni tərcümə etməsinə etmişdim, di gəl ki, onun mənasını anlaya bilmirdim. Bu adamın Əfqanıstanla, hərbi konvoydakı “Hammer”in arxa oturacağında viski içməklə nə əlaqəsi olduğunu başa düşməmişdim. Əlimin tərsi ilə masamda nə vardısa kənara itələyib, “Iron Man” üçün internetdə axtarış verdim… Rejissor Con Favro (Jon Favreau) “Iron Man” (“Dəmir Adam’’) filmini çəkmək üçün Los Ancelesdə bir sənaye kompleksini icarəyə götürür.