Aralıq dənizi sahillərində kiçik, beş-altı min nəfərlik, məsələn, bizim Zirənin yarısı boyda bir qəsəbəni təsəvvürünüzə gətirin. Dalyan adlı həmin qəsəbə haqqında yazdıqlarımın həqiqət olduğuna Elçin Şıxlı ilə İbrahim Nəbioğlunu şahid gətirirəm: bu şəhərcik orta hesabla ilin altı ayı hər gün öz əhalisinin sayından çox turist qəbul edir!!! Türkiyənin Muğla vilayətinin Ortaca bölgəsinə bağlı Dalyan məntəqəsini 2008-ci ildə  The Times Avropanın ən gözəl güşəsi seçib.

— Ne harika yer burası! Nereden buldun bu Datça’yı? — “Elimle koymuş gibi buldum.” Can Yücel Mən Arif və Elçinlə Datçanın darısqal daş küçələrindən keçib birmərtəbəli daş evlərin arası ilə addımlayıram. Bağçalardan küçəyə rəngarəng çiçəklər boylanır. Beqonya, sardunya və melissanın qoxuları bihuş edir insanı. Dostlarıma tərəf dönüb:”Sizcə Datçaya hansı mövsümdə gəlmək lazımdır”,- deyə sual edirəm. Hər zamankı təmkini ilə Arifin cavabı lakonikdir:”Buralar hər zaman cənnətdir”.

və bir də  A.Duqinin ocaqbaşındakı status-kvo söhbəti haqqında Qarabağ danışıqlarında Rusiyanı əvvəldən Minsk qrupunda təmsil etmiş Vladimir Kazimirov, yəqin ki, çoxlarının yadındadır. Ona bu problem barədə sual verəndə  adam işgüzar görkəm alıb o qədər uzun, yayğın və mənasız danışırdı ki, lap bezirdin. Kazimirovu xatırlayanda indi də onun üçün dəfələrlə mikrofon saxlamış biləklərim gizildəyir. Nə qədər sözünü kəsirdin, nə qədər yönəldici və mahiyyətə aid suallar verirdin, xeyri yox idi, yalnız öz bildiyini danışırdı.

 «Yalama» povestini aprelin 26-na çatdırmadım. İşıq salınası qaranlıq künc-bucaqlar çoxdur. Sabahsa, artıq, aprelin 26-dır və ondan sonra müstəqil Azərbaycan Respublikasının işğalına saatlar qalır. Həmin günün döyüş ərəfəsində baş vermiş bəzi məqamlarını təqdim edirəm. Bir çay vardır, adı Samur… *** Günəşli bir gün idi. Tikinti-qazıntıdan, axır ki, canımız qurtarmışdı və nahardan sonraya taktiki təlim təyin etmişdim. Biz naharı bitirəndə Xaçmaz qarnizonundakı yeganə zirehli qatarımız Yalamaya gəldi.

Gecə yarıdan xeyli ötmüş evdəkilərin əl-ayağı yığışandan sonra mətbəxə keçib çaydanın altını yandırdım. Qaz gözlədiyimdən xeyli yaxşı gəldiyindən daha iş otağına keçməyib elə oradaca çaydanın qaynamasını gözləməyi qərara aldım. Sakitliyi yalnız arada bir itlərin hürüşməsi, bir də qızmaqda olan çaydanın cızıltısı pozurdu… *** Bu yaxınlarda bir oxucu məktubu aldım. Zatən sizlərdən kifayət qədər məktub alıram, amma bu, o qədər gözlənilməz və maraqlı idi ki, sizinlə də bölüşmək qərarına gəldim.

Sivilizasiyaların toqquşması haqqında deyilənlər nağıl deyil, gerçəklikdir və reallaşmaqdadır. Buna əmin olmaq üçün CNN kimi transmilli telekanallara baxmaq kifayətdir. Firavan Avropadan müsəlman Şərqinə keçən kimi mənzərə dəyişir, ekranları   partlayış, dağıntı, qəzəbli kütlə tutur, arada cır-cındır içindəki uşaqlarını yanına yığmış çadralı qadın və əlində silah “Alllahu-əkbər” deyən saqqallı kişi də görünür.  Əfqanıstan, Suriya, İraqdan olan süjetlər, adətən bu şəkildə verilir və beyinlərə müsəlmanların geridə qalmış və həm də qorxunc obrazı sızdırılır.

Yaradıcı insan patoloji sərhədlərə yaxınlaşma cəsarətini göstərib, ondan reallığa geri dönə bilən insandır. Bunu alim və sənət adamına da, sadə insana və dahiyə də şamil etmək olar.   Bəzi psixiatrlar yaxından görmədikləri, tanımadıqları halda eşitdikləri bəzi davranış və hərəkətlərə görə məşhur adamlara diaqnozlar qoymuşlar. Eyni şeyi psixoanalitiklər də edirlər bəzən. Onlar bu “gücü”  Ziqmund Freydin “Yaradıcılığın psixoanalizi.