AK Parti Hökumətinin iqtisadi siyasəti içəridə və dışarıda ələ alındığında, Türkiyə ekonomisindən bəhs edildiyində, sayqıyla anılan, sözlərinə güvənilən və ağır başlılığıyla bilinən Başbakan Yardımçısı Ali Babacan ilk ağla gələn isim olur. Söhbəti çox uzatmadan və gerçəklərin üzərinə politikaçı kıvraklığıyla örtməyə çalışmadan, ekonomiyə dair düşüncələrini artı və eksisiylə açıklayan, yol xəritəsi verməkdən də çəkinməyən Babacan bu il dördüncüsü düzənlənən İstanbul Finans Zirvəsində yenə açıq danışdı: «Yaxınlaşan yerel və genel seçimlər nedeniylə büdcədən taviz verməyəcəyiz. Cari açığımız çox, bir də buna büdcə açığı eklenirsə, Allah korusun, finansal və ekonomik istikrar zarar görə bilir».
Ali Babacanın Türkiyənin böyümə rəqəmlərini əlinə alıb, oran olarak iyi görünən tabloyla vətəndaşı yanıltanlar üçün də uyarı niteliyində ciddi açıklamaları var. Babacanın üzərində durduğu xüsusları özəlliklə bürokrasi cəbhəsi və ixracatçıların iyi təhlil etməsi gərəkdir. Artıq «rekor kırdık» söyləmlərini buraxıb, sayılarla, oranlarla deyil, bir az da içəriklə ilgilənmələrinin zamanı gəldi. Yəni nicelik dövrü keçdi, lütfən ölkənin xeyri üçün bir azcık da nitelik tərəfiylə ekonomiyə yön verənlər ilgilənirsə, iyi olacaq. Dış ticarət açığımız ortada. Hər açığa kılıf aramak yerinə, bir azcıq da necə toparlayacağımıza kafa yoralım.
Alman Marshall Fundun yayımladığı Transatlantik Eğilimlər 2013 raporunda iki xüsus diqqətimi çəkdi. Birincisi; Türkiyənin bölgəsində yalnızlığı tərcih etməsi, ikincisi isə hökümətin ekonomi politikalarının türk xalqı tərəfindən bəyənməmə oranın artmış olması.
AK Parti Hökumətinin ekonomi politikalarını bəyənməyənlər 2011-də yüzdə 45, 2012-də yüzdə 38 olaraq belirlənirkən, bu oran 2013-də yüzdə 52 faizə yüksəlmiş. Ancaq ilginc bir durum var. Ekonominin bəyənilməmə oranı yüksəlirkən, dış politikada, mənə görə, doğru addım sayısı az olmasına rəğmən, xalqımızın bu konuda AK Parti Hökumətini dəstəkləmə oranı yüksəlmiş. Anlayacağınız sağa-sola ayar verərək, yalnızlaşmayı xalqımız yadırğamır. Nə də olsa, Türkün Türkdən başqa dostu yoxdur.
Ekonomidə 4×4 böyümə varmı?
Bu yaxınlarda böyümə rəqəmləri mediaya nasıl yansıdı? Dörd dördlü şəklində, deyilmi? Baxın, Babacan böyüməyi yanlış yorumlayanlara, böyümə kalitesinin önəmindən hərəkətlə nə mesajlar verir: «Sadəcə nicelik olaraq hansı ölkənin yüzdə kaç böyüdüyü deyil, böyümənin niteliyi də hər kəsin çox diqqət etməsi gərəkən bir konu. Böyümənin sadəcə rəqəmsal boyutuna baxdığınızda o ekonominin yapısıyla ilgili bizə fazla bilgi vermir».
Buradan dəfələrlə qeyd etdiyim kimi, ixracat oranlarıyla oyalanıb, daha fazla rekor qıran idxalı unudaraq, ürətmədən tükətərək böyümənin məntiqi, sürdürülə bilirliyi söz konusu deyilkən, iyi bir şeymiş kimi sunulması da çox yanlış. Dünya ixracat liqindəki yerimiz 10 il öncəsinə görə geridə. Hətta dünya ekonomisindən aldığımız pay da geridə. Çünki böyümə şəklimiz kaliteli deyil.
«Böyümə tükətərəkmi, yoxsa yatırımlarlamı olur? Böyümə iç təsərrüfatlarlamı, kəndi kaynaklarımızlamı, yoxsa dış kaynaklarlamı olur? İşdə bütün bunları bərabərcə dəyərləndirmək çox önəmli», — deyir Babacan. Daha çox şey də söyləyir, amma hər halda mənə söyləmir.
Amma mən Babacanın sözlərindən Türkiyə ekonomisinə yönəlik çox şey çıxardığımı söyləyə bilərəm. Az öncə New York JFK Hava limanında dünyanın ən böyük havaçılık şirkətlərindən biri olan Delta Hava Yollarının Kıdemli Başkan Yardımçısı Perry A.Cantarutti ilə Türkiyə iqtisadiyyatı barədə söhbət edərkən, sürəkli övgü dolu sözlər sərf edincə, cümləni nasıl bağlayacağını maraq etdim. Konuyu nasıl bitirdi, bilirmisiz? «Super bir Başbakan Yardımçınız var. Ali Babacan mənim sinif arkadaşımdı. Okulda da çox zəki, düzənli, disiplinli birisiydi. Okuldan sonra görüşmədik, amma onu və başarılarını takip ediyorum».
Super Başbakan Yardımçısı Ali Babacanın birazcık daha saya enib, «şöylə rekor kırdık, böylə böyüdük» deyənlərə birazcık daha ayar verməsi gərəkməzmi?