Azərbaycan kimi qəribə məmləkətdə yaşamağın adama mənəvi rahatlıq verən çox böyük üstünlükləri var. Hələm-hələm avropalının anlamayacağı ən böyük üstünlük bizdə başını kola soxub, arxasını çöldə qoyan adamların sayca artması və bir də çoxlarının yavaş-yavaş bu tərzə öyrəncəli olmasıdır. Ətrafdan xəbər tutmayan belə adamlar üçün həqiqət, yalnız başlarını kəmali-ehtiramla dincə qoyduqları kolun dibindəkilərdən ibarətdir. Məsələn, bu həftə mətbuat şurasına daxil olan və barmaqla (amma barmağın arxasında pul və ev kimi şirnikləndirici vasitələr də var ha!) idarə edilən qəzet, jurnal işçilərinin qurultayı oldu. Qurultayda dedilər, güldülər, kol dibində boy atan jurnalistikanın böyük «uğurlarından» danışdılar, sonra da onları uğurlu gələcəyə aparacaq köhnə və yeni rəhbərləri seçib dağılışdılar. Amma bizim işimiz cəmiyyətin mənəvi dünyasını daraldan, həqiqəti deməkdən çəkinən, araşdırmalar aparmaqdan qorxan, hakimiyyəti tənqid etməyi tərgitməkdə olan, məmur görəndə rəngi saralan qələm əhli haqqında deyil.
Əslində siyasətdən danışmaq istəyirdim. Daha doğrusu, cücələrin sayılma mövsümü olan payızdakı prezident seçkiləri ilə bağlı ölkənin siyasi həyatında tamamilə yeni mühit yaratmış Milli Şuranın vahid namizədi ilə bağlı yaranmış süni problem haqqında.
Məmləkətdə son iki ayın siyasi xronikası hər kəsə bəllidir. Uzun danışıq və məsləhətləşmələrdən sonra real müxalif düşərgəni təmsil edən siyasi qüvvələrin Milli Şurası yaradılıb. Ölkədə «avtoritarizmdən demokratiyaya keçidi dinc mübarizə üsulları ilə gerçəkləşdirməyi» qarşısına məqsəd qoymuş həmin Şura yetkin siyasi addım ataraq, seçkiyə bütün demokratik qüvvələrin konsessusla qəbul etdiyi vahid namizədlə — görkəmli kino xadimi, yazıçı və dramaturq Rüstəm İbrahimbəyovla gedir.
Hər bir azərbaycanlının fəxri olan Oskar mükafatçısı R.İbrahimbəyovun mədəniyyət platformasından siyasi səhnəyə sıçraması ictimai hərəkat tariximizdə yeni bir keyfiyyət mərhələsidir. İqtidar qəzetlərinin və bütün telekanalların səs-səsə verərərək R.İbrahimbəyova qarşı qara piar kampaniyası aparmasına baxmayaraq, ustad sənətkar cəmiyyətdə təmiz, vicdanlı, ləyaqətli və dərin intellektual adam kimi tanınır, əsl ziyalı kimi qəbul olunur. Xoş auralı R.İbrahimbəyovu bütün dünya tanıyır, millət qarşısında böyük xidmətləri var. Həyatda bəxti gətirmiş adamdır, hər addımda uğur qazana bilir, onda bir az da mistika duyulur. Ən önəmlisi odur ki, bütün demokratik qüvvələr bir araya gətirmək gücü vardır. Ölkənin sabahına biganə qalmayan insanlar Rüstəm İbrahimbəyov fenomeninə xüsusi coşqu ilə baxırlar. Uzun illər boyu siyasi proseslərə arxa çevirən sadə insanlar bu günlər çox ümidlənib. Lakin görünür, sevinmək üçün bir az da gözləmək lazım gələcək, çünki Milli Şurada təmsil olunan Müsavat partiyasının başqanı İsa Qəmbərin hələ bu qurum yaranmazdan əvvəl prezidentliyə namizəd irəli sürülməsi mənzərəni bir az tündləşdirir. Nigarançılığa səbəb odur ki, Şura seçkiyə vahid namizədlə gedəcəyini bəyan etdikdən sonra da Müsavat başqanı qeydiyyata qədər qərarının qüvvədə qaldığını deyib.
Məsələnin bu cəhəti situasiyanı xeyli qəlizləşdirir və ortaya çətin suallar çıxarır. Əsas sual isə bundan ibarətdir ki, bir siyasi qüvvə Milli Şurada təmsil olunursa, demokratikləşmə prosesini bu qurum çərçivəsində və hamı ilə birgə reallaşdırmaq öhdəliyini götürübsə, bəs onda bu namizədliyi saxlamaq və gələcək manevrlər üçün əl yeri qoymaq nə deməkdir?
Bəli, «siyasətdə səmimiyyət olmur, ancaq maraqlar olur» kimi əxlaqsız tezisi qəbul etsək, onda gərək «hansı maraqlar» sualını da verək. Şəxsi maraqlar, partiya maraqları, yoxsa hansısa qaranlıq otaqda oturub prosesləri ümidsizliyə tərəf aparmağa cəhd edənlərin marağı? Bu suallara cavab istəmək yəqin ki, qəbahət sayılmaz. Amma bütün hallarda «boykot» və «risq» haqqında həyəcanlı bəyanatlar bu sualların cavabı deyil.
ABŞ-ın keçmiş dövlət katibi M.Olbraytın maraqlı bir ifadəsi heç yadımdan çıxmır: «siz sözlərə fikir verməyin, mahiyyətin harada gizləndiyini axtarıb-tapmağa çalışın». Bu məsələdə mahiyyəti axtarmağın da yolu təxminən bu suallardan keçir: tutaq ki, Şuranın vahid namizədi qeydiyyat çətinliyi ilə üzləşdi, o zaman Müsavat partiyası Şuranın namizədinə səmimi dəstək verib hakimiyyətə təzyiq kampaniyasında iştirak edəcək, yoxsa dərhal (və sevincək) öz seçki hazırlıqlarına başlayacaq? İ.Qəmbər ətrafındakılarla seçkidə iştirak edə biləcəkmi? Qalib gələcəkmi? Qələbə üçün şansları varmı? Milli Şuradakı geniş koalisiya ona dəstək verəcəkmi? Təəssüf ki, bu vacib sualların heç birinin müsbət cavabı yoxdur.
Özünü ehtiyat namizəd kimi görən hər kəs seçkidə elə-belə iştirak etmək, sadəcə seçki gimnastikası ilə məşğul olub müxalifət düşərgəsi adından ona demokratik fon vermək istəyirsə, bu, başqa məsələdir. Bu halda həmin namizədin seçkiyə qatılması, bütövlükdə seçkini boykot etmək taktikasından daha təhlükəli görünür. Bunun niyəsini izah etmək üçün yüz səbəb göstərmək olar, amma himayədarı açıq-aşkar bilinən Sərdar Cəlaloğlu kimi Milli Şura əleyhdarlarının da bu ssenarinin gerçəkləşdirilməsi üçün dəridən-qabıqdan çıxdıqlarını demək kifayətdir.
[email protected]

Aynanın yeni köşə rubrikasından.