Bu yaxınlarda məmləkətin internetlə işləyə bilən qismi istedadlı rejissor Yavər Rzayevin çəkdiyi «İlahi məxluq» filminə baxa bildi. Baxmaq deyəndə ki, bir yersiz hay-küyün izi ilə gedənlər, hər halda internet saytlarında maraqlı bir ekran əsərini izləməli oldular. Əslində bu əsərin maraqlı süjet xətti, dinamik epizodları və qeyri-standart çəkilişləri bir az zövqü olan kimsəni o dəqiqə maqnit kimi özünə çəkir. Hələ neçə il əvvəl «Sarı gəlin» bədii filmi ilə öz sənət kredosunu bəyan etmiş Y.Rzayev intellektual bir rejissor kimi bəşəri mövzulara müraciəti, bu mövzuları müasir kino dilində, fərqli kontekstdə, həm də fərqli üslub və estetikada təqdim etməsi ilə fərqlənir. Bu baxımdan rejissorun insan və təbiət arasında gedən əbədi mübarizəni parlaq bədii cizgilərlə və inandırıcı süjet əsasında qabardan «İlahi məxluq» filmi də ciddi maraq doğuran ekran əsəridir. Amma indi həmin ekran əsərinin estetik məziyyətləri qalıb bir kənarda, dövriyyəyə tamamilə mənasız bir tezis buraxılıb:niyə aktrisa Vəfa Zeynalova erotik səhnədə çəkilib?
Paho, siz bir işə baxın, nə böyük hadisə olub! Görün, sosial şəbəkələrdə, bəzi saytlarda və sarı qəzetlərdə peşəsi filmə çəkilib müxtəlif obrazlar yaratmaq olan populyar bir aktrisanı nədə ittiham edirlər? Millətin qeyrət damarı coşmuş bəzi övladları bu epizodik səhnəyə görə aktrisanı topa tutaraq, elə fırtına qoparıblar ki, sanki son illər məmləkətdə baş alıb gedən bütün əxlaqsızlıqların səbəbi elə bu yazıq Vəfanın çəkildiyi epizod imiş. Guya belə səhnələrə çəkilmək qəbahətiymiş və cəmiyyətdə buna pis baxırlarmış. Sevimli şairimiz M.İsmayıl demişkən, kimi aldadırsınız, ay zalım uşağı?
Təbii ki, bu cəmiyyətdə yaşayan aktrisa da onun ikiləşən əxlaqından, gözə üfürülən küllərdən və tirajlanan yalanlardan xəbərdardır. Bu səbəbdən də belə yalanlara inanmayan, həm də haqsız və səviyyəsiz hücumlara görə hövsələdən çıxan V.Zeynalovanın saxta əxlaq təəssübkeşlərinə sərt şəkildə verdiyi «əcəb eləmişəm» cavabını anlamaq (və alqışlamaq) olar. Bu kampaniyaya indiki şəraitdə ölkə gündəmini sarsaq mövzularla zəbt etmək cəhdi kimi də yanaşmaq mümkündür. Amma bütün hallarda az-çox düşünmək qabiliyyəti olan hər kəs üçün bu «erotika» şousunun arxasından boylanan başqa mətləblər və həmin mətləblərin doğurduğu suallar daha maraqlıdır.
* * *
Görəsən, bir erotik epizoda görə ağzı köpüklənə-köpüklənə danışanlar son 2-3 ildir ki, internet məkanınında tüğyan edən və ictimai əxlaqı hədəf almış kütləvi pozğunluğa nədən göz yumurlar? Haqq sözü deyən ləyaqətli insanları alçaltma kampaniyasını görən yoxdurmu? Teleekranlardan bizə tanış olan və naftalin iyi verən təhqir metodlarının indi virtual aləmə sıçraması təsadüfdürmü? Bəlli mərkəzlərdə hazırlanıb internet şəbəkələrinə buraxılan əxlaqsız və təhqiramiz görüntülərə, insanların heysiyyatına toxunan, onları alçaldan və ya bunu məqsəd kimi qarşıya qoymuş davranışlara qarşı niyə belə kütləvi təpki yoxdur?
Bu gün tanınmış insanlara — bir az fərqli düşünən, mənliyi, şəxsi ləyaqət hissi olanlara qarşı, sanki virtual məkanda gizlicə və bütün cəbhə boyu hücuma keçmək əmri verilib. Təbii ki, 2013-ün seçki ili olması situasiyanı bir az da həssaslaşdırır. Həqiqətin qarşısında gücsüz (və arqumentsiz) qalanların təntiyərək total təhqirə keçmələri göz qabağındadır. Xüsusən siyasi opponentlər, hakimiyyəti tənqid edənlər, cəmiyyətin parlaq şəxsiyyətləri, həmçinin bu və ya başqa formada həmin adamlara rəğbət ifadə edənlər ən yaramaz formalarda şıdırğı təhqir olunur. Bəyəm bu üzdəniraq davranışları bir aktrisanın çəkildiyi və müəyyən dramaturji yük daşıyan hansısa erotik səhnə ilə müqayisə etmək olarmı? Bunlardan hansının ictimai əxlaqa daha çox ziyan vurduğunun fərqindəyikmi biz?
Müxtəlif saytlara yüklənən videolar, məqsədli şəkildə montaj olunan görüntülər, çəkilən abırsız karikaturalar, əxlaqsız kollajlar, hər cür ədəb və əxlaq qaydalarını tapdalayan səviyyəsiz yazılar (mən hələ bəzi saytlardakı pornoqrafik materialları demirəm) bəs nəyə görə cəmiyyətdə və sosial şəbəkələrdə lazımi rezonans doğurmur? Yoxsa, biz bu biçarə millətə düşmən kəsilmiş kimliyi dəqiq bilinməyən köstəbək xislətli, milli əxlaqı «uf» demədən tapdalayan qul-qaravaşların cəmiyyətə sırıdığı və az qala adi davranış tərzinə çevrilən bu əxlaqsızlıqlara yavaş-yavaş alışırıq?!
Əlbəttə, mətbuat tariximizdə qələmi xalqın əleyhinə işlədən, onun parlaq ziyalılarını, tanınmış şəxsiyyətlərini, milləti himayə edənləri təhqir və böhtan çirkabında «çimizdirənlər» az olmayıb. Xüsusən XX əsrin əvvəllərində maddi-mənəvi intibah dövrünü yaşayan məmləkətimizdə belə utanc gətirən «qəhrəmanlar» meydan sulayıblar. Amma həmin üzdəniraq qəhrəmanların cavabını verənlər də meydanda olub. Ü.Hacıbəyli və M.Ə.Rəsulzadə onları «qələm fahişələri» adlandırıb, Ə.Ağaoğlu və Mirzə Cəlil isə millətin tör-töküntüləri olan bu tipləri kəskin publisist qələmi ilə qamçılayıblar. Sabirin onlara həsr etdiyi satirik şeirlər bu gün də aktuallığını saxlayır.
Deyəsən, bu gün çərxi-fələk tərsinə dövran edir. İndi həmin tör-töküntülər öz əxlaqlarını bizlərə təlqin etməyə çalışırlar. Bu günün mətbuat qəhrəmanları və «qələm fahişələri» də cildlərinə bir balaca əl gəzdiriblər, çuxalarını və çarıx-patavalarını dəyişiblər, amma əxlaqları yenə milli varlığa qarşı yönəlmiş həmin yırtıcı və dağıdıcı əxlaqdır. Onlar məhz bu nimdaş əxlaqları ilə qəzet səhifələri və TV ekranlarından internetə atılaraq, bu meydanda cövlan edirlər. Kimisi böhtan və təhqirləri öz imzaları ilə, kimisə də başqa adlar altında gizlənərək püskürür. Onlar üçün şərəfsizliyin hüdudları çox genişdir, təkcə iyrənc cızmaqaralar ifraz etmirlər, həm də internet saytlarında gedən yazı, müsahibə və çıxışlara yalançı adlarla «şərhlər» döşəyirlər. Cəbbəxanaları isə mənəviyyatları qədər kasıbdır: söyüş, ittiham və təhqirdən başqa heç nə yoxdur burada. Rusiya, Çin, Kuba kimi ölkələrdə də müəyyən dairələrin yaratdığı belə qruplar var və gerçək media əhli onları «50 sentlik fahişələr ordusu» adlandırır. Bu ordunun muzdlu əsgərləri üçün dünyada müqəddəs heç nə yoxdur, şərəf, ləyaqət, ar-namus da o cümlədən. Onlar yalnız milli əxlaqa düşmən olan ağalarının sifarişlərini yerinə yetirir, aldıqları pulun müqabilində lütfkarlıqla xidmət göstərirlər, əsl fahişələr kimi…
Məsələnin bu tərəfi bəllidir, amma başqa məqam da var: niyə bu təhqirlərin qarşısı alınmır, cəmiyyət və hakimiyyət bu yaramazlığın qarşısını almaq üçün niyə təsirli tədbirlər görmür? Bilirəm ki, bu yerdə qımışacaqsınız, amma sual nə qədər sadəlövh görünsə belə, yenə mütləq onun cavabı olmalıdır. Yaxşı, tutaq ki, indiki halda cəmiyyət dediyimiz bir şey amorfdur, onun institutları kar, kor, lal və zəlildir. Bəs qanunla bu əxlaqsızlıqların qarşısını almağa borclu olan rəsmi qurumlar (MTRŞ, MTN və DİN) və ictimai təşkilatlar, o cümlədən Mətbuat Şurası hara baxır? Axı bir neçə ay əvvəl Şurada təqdirə layiq olan iş görülmüş və bəh-bəhlə internet üzrə komissiya yaradılmış, ona müəyyən ümidlər izhar olunmuşdur. Bəs nədən reketlərlə bağlı guruldayan Şuranın internet fahişələri ilə bağlı səsi çıxmır. Axı kimə aydın deyil ki, ictimai əxlaq üçün sonuncular reket qəzetlərindən daha qorxuludur. Reketlərin davranışı arxasında kimlərisə qorxuzub pul almaq dayanırsa, internetdə milli və ictimai əxlaqa meydan oxuyanların niyyəti daha qorxuludur. Çünki onlar təkcə siyasi rəqiblərini deyil, müqavimət gücü zəif olan bütün cəmiyyətimizi və mənəvi mühiti zəhərləyirlər.
[email protected]