Muəllif: İbrahim Nəbioğlu

ORTADAKI RƏF

Hələ roman və povest nədir bilmirdim, heç düzəməlli nağıl da oxumamışdım; nə sonralar dəli kimi ucdantutma əsərlərini oxuyacağım Heminqueyin adını eşitmişdim, nə də Borxesin; Knut Qamsun, İvan Bunin, Stefan Svayq, Alber Kamyunu tələbəlik illərində kəşf edəcək; antik və orta əsrlər ədəbiyyatını isə daha da gec tanıyacaqdım. Uşaq idim, heç məktəbə də başlamamışdım, amma İsmayıl Şıxlının adını eşidirdim evdə. Evimizdə bir İsmayıl Şıxlı kultu var idi… Akademik Azad Mirzəcanzadə atamın da müəllimi və elmi rəhbəri olmuşdu.

Tam mətn
Muəllif: Arif Əliyev

SÖZ VERDİ Kİ, BU DÜNYAYA BİR DƏ GƏLƏCƏK

Biz xeyli fərqli adamlar idik. Xasiyyətimizin ən oxşar cəhəti, bəlkə, sentimentallığımızdı, onu da xarakter cizgisindən çox yaş əlaməti hesab edirəm, çünki əvvəllər şəxsən mənim gözlərim belə yaşarmazdı. Neynim, ömür yolu qısaldıqca əvəzsiz itkilər artır. Son iki ildə daha çox görüşdüyüm, vaxt keçirdiyim, səfərə çıxdığım adamlardan idi Rövşən Almuradlı. Yoldaşlığımız onun gözlənilməz zəngindən başladı. “Yalama”nı oxudum, filmini çəkməsəm, ölərəm”. Beləcə də dedi. Vaqif Gərayzadə ilə povest əsasında film yox, tamaşa üçün hazırlıq gördüyümüzü söylədim.

Tam mətn
Muəllif: Arif Əliyev

SƏNƏT ƏBƏDİDİR, ÖMÜR AMANAT[1]…

 (əvvəli Ayna.az saytının 13.12.2018 — 18.12.2018 tarixli buraxılışlarında) Vurğunun bloknot səhifəsindən düzəltdiyi “külqabı” kötüklərlə dolmuşdu. Şair siqareti siqaretə calayırdı. Rejissor hər səsə pəncərəyə yaxınlaşır, pərdənin qanadını qaldırıb küçəyə baxır, şəhadət barmağını eyni istiqamətə uzatmaqla maşının yerindən tərpənmədiyini demək istəyir və təzədən geri çəkilirdi. Küncdə oturmuş Vurğun növbəti qullabını vururdu. Hərə öz taleyini düşünürdü. Adil İskəndərovun xatırlamalı elə çox şeyi yox idi. Özünü qanandan teatra can atırdı. On yaşında Gəncədə özfəaliyyət dərnəyinə yazılmışdı.

Tam mətn
Muəllif: Arif Əliyev

Sənət əbədidir, ömür amanat…

 (əvvəli Ayna.az saytının 13.12.2018 — 16.120.2018 tarixli buraxılışlarında)   — Qızım, başuva dolanım, irəngin-rufun xoşuma gəlmey. — Yox, nənə[1], yaxşıyam. — Ağaran saçınan ağlayan göz gizlənməz. Bəlkə, büyün də qalasan, heç zad olmaz. Mədinə anasına bir az soyuqladığını, rejissordan icazə aldığını demişdi. Ancaq arvad fikir verirdi ki, bu, adi soyuqdəyməyə oxşamır: qız nəinki üzgün, həm də təlaşlıdır. Həyətdən şıqqıltı səsi gələn kimi diksinir, tələsik yatağına girirdi. Xəstəyə qulluq etməli, yeməyini verməli, əynini dəyişməli olmasaydı,heç çarpayıdan qalxmazdı.

Tam mətn
Muəllif: Arif Əliyev

Sənət əbədidir, ömür amanat…

(əvvəli Ayna.az saytının 13.12.2018, 14.12.2018, 15.12.2018 tarixli buraxılışlarında) Nə qədər gec olsa da, qapını təkrar taqqıldatmaqdan başqa çarə yox idi. Bir azdan dəhlizdə öskürək səsi eşidildi. Qapı sorğu-sualsız açıldı. Səməd Vurğunu qarşısında mil-mil zolaqlı pijamada görəndə Adil İskəndərovun boğazı qurudu. Pijama həbsxana paltarına oxşayırdı. — Nə olub, ayə? Bu nə haldır, düşmüsən? Dalınca qovanmı var? – şair təəccüblə soruşdu. — Sabaha qalası söhbət deyildi, — rejissor udqunub astadan cavab verdi. — Keçək mətbəxə, uşaqlar yatıb.

Tam mətn
Muəllif: Arif Əliyev

Sənət əbədidir, ömür amanat…

 (əvvəli Ayna.az saytının 13.12.2018 — 14.12.2018 tarixli buraxılışlarında) Adil İskəndərov xeyli yerindən tərpənmədi, nə edəcəyini, hara gedəcəyini düşünür, heç cür qərar verə bilmirdi. Bəlkə, axtarıb Səməd Vurğunu tapsın, məsələni şairə açsın? Tapıb nə deyəcəkdi? Şair onu lağa qoymazdımı ki, “ayə, bir divar yazısına, iki avara tənqidçinin pıçıpıçısına görə niyə özünə əl qatmısan? Bə mənim başıma gətirilənləri danışsam, dəli olarsan ki!” Yox, yaxşısı evə qayıtmaq, çalışıb yuxuya getmək idi.

Tam mətn
Muəllif: Arif Əliyev

Sənət əbədidir, ömür amanat…

 (əvvəli Ayna.az saytının 13.12.2018 tarixli buraxılışında)   Araya sükut çökdü. Adil İskəndərov masanın üstündən qələm götürüb onu əlində fırlada-fırlada fikrə getdi. “Səni bura kim gətirib?.. Hm, nəyə işarə etdiyi aydındır… Görən, qorxudur, qızı yola gətirmək üçün belə deyir, ya məsələ daha qəlizdir? Qəlizdirsə, bu bədbəxtin dadına Tanrıdan başqa heç kim yetişə bilməz. Biz bəndələr nəkarəyik?!” Yunan əsilli zərif Panfiliya təcrübəli aktrisa idi, türk, gürcü, rus dillərini təmiz bilirdi, Tiflis, Bakı teatrlarında onlarla tamaşada oynamışdı.

Tam mətn